Kooperatiflerde Sermaye Nasıl Hesaplanır?

• Güncelleme: 26.12.2021

✔ Kooperatiflerde Sermaye Nasıl Hesaplanır?

1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1’inci maddesine göre; kooperatif, değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu ortaklık olarak tarif edilmiştir.

Uygulamada bazı kooperatifler, genel kurul kararı ile üst ortak sayısını belirleyebilmekle birlikte esas itibariyle kooperatifler; ortak sayısına bağlı olarak değişen sermayeye sahip olabilmektedir.

Ortaklık payları

Kooperatifler Kanunu – Madde 19 – Kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payı alınması gerekir. Anasözleşme, en yüksek had tespit ederek bir ortak tarafından bu had dahilinde birden fazla pay alınmasına cevaz verebilir.

(Değişik: 28/5/1998 – 4363/1 md.) Bir ortaklık payının değeri 100 Türk lirasıdır. Kooperatife giren ortaklar en çok 5 000 pay taahhüt edebilirler. Kooperatifler üst kuruluşuna iştirak edenler ise en az 50 pay taahhüt ederler. (Değişik dördüncü cümle:21/10/2021-7339/2 md.) Ortaklık payının değeri kooperatiflerin amaç ve faaliyet konularına göre ilgili Bakanlıkça artırılabilir. (Ek cümle:21/10/2021-7339/2 md.) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu kapsamında sigortacılık faaliyetinde bulunacak kooperatifler için en çok pay taahhüt sınırı uygulanmaz ve ortaklık payının değeri ilgili kurumun görüşü alınarak belirlenir.

(Değişik: 6/10/1988 – 3476/5 md.) Bir kaç pay bir ortaklık senedinde gösterilebilir. Senetle temsil edilmeyen paylar  100 Türk lirası itibar olunur.

Her kooperatifin iştigal mevzuuna göre kredi talepleri bankalarca, müesseselerce veya şirketlerce öncelikle karşılanır.

(Değişik: 6/10/1988 – 3476/5 md.) Tarımsal amaçlı kooperatiflerin yatırım faaliyetleri, ilgili bakanlıkça düzenlenen yönetmelik esasları dahilinde, bütçeden ayrılacak ödenekler yoluyla verilecek düşük faizli kredilerle desteklenir.

Bir ortağın şahsi alacaklıları, ancak ortağa ait faiz ve gelir-gider farklarından hissesine düşen miktarı ve kooperatifin dağılmasında ona ödenecek payı haczettirebilirler.

Ayni sermaye Konulması

Kooperatifler Kanunu – Madde 20 – Ayn nevinden sermaye konması veya kooperatifin mevcut bir işletmeyi veya aynları devralması sözleşme ile kabul edilebilir.

1. Değer biçme, bilirkişi:

Kooperatifler Kanunu – Madde 21 – Anasözleşmede aynların değeri tespit edilmemiş ise, bu tespit kurucular tarafından toplantıya çağrılacak ilk genel kurulda ortak adedinin 2/3 ünü temsil eden ortakların çoğunluğu ile seçilecek bilirkişi tarafından yapılır.

Kuruluştan sonra girecek ortakların ayn nevinden sermaye koymaları halinde bu çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır.

Ortakların, 2/3 ünü birleşmesi mümkün olmıyan hallerde bilirkişinin seçimi sulh hukuk mahkemesinden istenir.

Seçilen bilirkişi veya bilirkişiler tarafından verilen rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde mahalli sulh hukuk mahkemesine itiraz edebilirler. Mahkemenin vereceği karar kesindir.

Sonuç olarak;

Bir kooperatifin belirli bir tarihteki sermayesi belirlenmek isteniyorsa; kooperatif anasözleşmesinin ilgili maddesinde her bir ortak tarafından taahhüt edilmesi zorunlu kılınan en az pay miktarına ve ortaklar defterinde belirli bir tarihteki kayıtlı ortak sayısına bakılması gerekmektedir.

Buna göre kooperatiflerde toplam sermaye miktarı; tüm ortakların taahhüt ettiği pay sayısının her bir payın değeri olan 100 TL ile çarpılması sonucunda bulunur.

Bu sermaye tutarı kooperatifin o tarihteki toplam sermayesi olup, değişkendir.