Konut ve İşyeri Kirasını Elden Ödemenin Cezası Var mı?

• Güncelleme: 25.02.2021

✔ Konut ve İşyeri Kirasını Elden Ödemenin Cezası Var mı?

Kirayı elden almanın / ödemenin cezası kiralanan mülkün konut ya da işyeri olmasına göre farklılık göstermektedir.

Konutlarda, mülk sahibine ceza kesilip kiracıya kesilmezken; kiralanan gayrimenkulün işyeri olması durumunda, hem kiracıya hem de kiraya verene ceza kesilmektedir.

Kirayı elden tahsil eden ya da ödeyene, elden tahsil edilen/ödenen her ay için ayrı ayrı tahsilin / ödemenin yapıldığı yıl için geçerli olan özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.

Özel usulsüzlük cezası, mükellefiyet gruplarına göre farklılık göstermektedir.

Ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle yapılması

İşyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle yapılması gerekmektedir.

– Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,

– İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların,

kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

Tevsik Zorunluluğu Getirilen İşlemlerde Belge Düzeni

Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden 7.9.1995 tarih ve 22397 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 8.1.1996 tarih ve 22577 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 246 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bankalara düzenleme zorunluluğu getirilen, dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsik edilme zorunluluğu uygulaması eskiden olduğu gibi devam edecektir.

Banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır.

Örnek 1:

Bay (A)’ya ait olan iki adet konut 2008 yılında kiraya verilmiş olup konutların aylık kira geliri 500’er TL’dir. Bu durumda Bay (A) 1/11/2008 tarihinden itibaren söz konusu konutlara ait kira gelirlerini, banka veya PTT aracılığıyla tahsil edecek ve gerekli durumlarda bu kurumlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edecektir.

Ceza Uygulaması

Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

Anılan madde uyarınca bu Tebliğ ile 1/11/2008 tarihinden itibaren getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, 2020 yılı için;

1. Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 2.300 TL, sından az olmamak üzere,

2. İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 1.200 TL, sından az olmamak üzere,

3. Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 600 TL.’ sından az olmamak üzere, her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5’idir.

2009 ve sonraki yıllara ilişkin olarak, Vergi Usul Kanununun Mükerrer 414 üncü maddesi uyarınca bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır.

Örnek:

Bayan (B)’ye ait olan ve 2008 yılına ilişkin aylık 450’şer TL kira geliri bulunan üç adet işyeri için kiracılar tarafından 250’şer TL’lik kısım banka aracılığıyla, kalan tutarlar ise elden nakit olarak ödenmiştir. İşyerlerini kiralayan mükelleflerden biri birinci sınıf tüccar, diğerleri serbest meslek erbabı olarak faaliyette bulunmakta olup Bayan (B)’nin gelir vergisine ilişkin başka bir faaliyeti yoktur.

Bu durumun tespit edilmesi halinde Bayan (B) ile kiracı mükellefler adına, üç işyeri için elden yapılan tahsilat ve ödeme işleminin her biri için ayrı ayrı, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde belirlenen ceza tutarından az olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Elden yapılan tahsilat ve ödemelerin %5’inin asgari ceza tutarının altında kalması halinde ise her bir işlem için asgari ceza tutarı kadar ceza kesilmesi gerekmektedir.

Örneğimizde Bayan (B) ile kiracılara, 1/11/2008 tarihinden itibaren her bir işlem için, (elden yapılan tahsilat ve ödeme tutarının %5’inin asgari ceza tutarının altında kalması nedeniyle) 2008 yılına ilişkin belirlenen tutarlarda ceza uygulanacaktır.

Aynı durumun 2009 ve sonraki yıllarda da devam etmesi halinde bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacaktır.