Tapuda, Akitsiz İşlemlerden “Mirasın Taksimi”nin Şartları ve İstenen Belgeler

• Güncel: 18.06.2022

✔ Tapuda, Akitsiz İşlemlerden “Mirasın Taksimi”nin Şartları ve İstenen Belgeler

a) Tanım ve Açıklama

Tapu Sicil Tüzüğünün 21/c maddesine göre, “Miras taksimi noter tarafından yapılmış ise sözleşme; mirasçılar arasında yazılı olarak yapılmış olup da, mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların; imzaların bir kısmı onaylanmış ise imzaları onaylanmamış olanların başvuruları gerekir.”

Miras iştirak halinde mülkiyet olarak mirasçılara intikal eder. İşte, iştirak halini ortadan kaldıran sebeplerden biri de taksimdir. Ortaklar böylece müşterek mülkiyete geçmeden müstakil mülkiyete geçerler.

Medeni Kanunun 676. maddesinde mirasın taksimi hususu düzenlenmiştir.

Tüzüğün 21/c maddesinde; miras taksim sözleşmesinin;

1) Noter tarafından yapılabileceği,

2) Adi yazılı olarak mirasçılar arasında yapılabileceği belirtilmiştir.

Bunlarla beraber, bir mülkiyet nakli söz konusu olduğu için Tapu Kanununun 26. maddesi gereği tapu sicil müdürlüğü de miras taksim sözleşmesini resmi senet şeklinde düzenleyebilir. Miras payı temlikine ilişkin sözleşmeler gibi miras taksimi sözleşmelerinin de terekeye dahil bütün taşınmaz malları kapsaması gerekmez (TKGM. 1985 T. 1478 sy. Gn.).

Miras taksiminde iştirakçilerden tümünün gayrimenkul veya hisse alması şart değildir. Mirasa dahil menkul mallar veya haklar da alınarak taksim yapılabilir. Ancak tapu sicil müdürlüklerince yapılacak miras taksim işleminde düzenlenecek resmi senetlerde sadece taşınmaz mallar tabi tutulur.

Miras taksimi noterce yapılmış ise sözleşmenin tapu sicil müdürlüğüne ibrazı zorunludur. Bu sözleşmenin tescil istemini de içermesi ve tescil işlemini kimin (veya taşınmaz kime isabet ettiyse o paydaşın) yaptırabileceğinin sözleşmede açıklanmış olması gerekir. Aksi halde, tüm mirasçıların bu sözleşmeyle beraber tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları zaruri olacaktır.

Miras taksimi mirasçılar arasında adi yazılı bir sözleşmeyle yapılmış ise bu sözleşmenin ibrazı ile beraber;

1) Mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların tapu sicil müdürlüğüne gelerek istemde bulunmaları lazımdır (MK. 1013).

2) Mirasçılardan bir kısmının imzaları noterce onaylanmış diğerlerinin ki onaylanmamış ise (ve imzası onaylananlar, onaylanmayanlara tescil isteminde bulunma yetkisi vermemiş ise) imzası noterce onaylanmamış olanların tümünün bizzat veya vekilleri aracılığı ile tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları gerekir.

Tescili isteme yetkisi devredilmiş ise yani bir temsil yetkisi verilmiş ise, temsilcinin istemiyle taksime konu tüm taşınmazların sözleşme uyarınca tescilleri yapılabilir. Tescili isteme yetkisi verilmiş ise, her paydaşın taksim sonucu kendisine düşen parseli adına tescil ettirmesi mümkündür. Bu halde taksim harcının hesabı sadece tescili istenen parselin değeri üzerinden yapılır.

Ancak, tapu sicil müdürlüğünün taksim sözleşmesinde tescili engelleyen bir kayıt olup olmadığına dikkat etmesi gerekir.

b) İstenen Belgeler

1) İşleme konu taşınmaz mala ait, tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,

2) Taraf/Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. Kimlik ve vergi numarası,

3) İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.

4) Noterce düzenlenmiş miras taksim sözleşmesinin aslı veya tasdikli sureti.

c) Tescil İstem Belgesinin Yazım Örneği

Yukarıda niteliği gösterilen taşınmaz mal verasette iştirak (elbirliği) halinde Behice GÜL, İlyas GÜL, Cemil GÜL, Sacit GÜL adlarına kayıtlı iken; adı geçenler tarafından yapılan Artvin 2. Noterince tanzim edilen 12.01.2000 tarih ve 745 sayılı Miras Taksim Sözleşmesi gereğince tesciline ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre yukarıda gösterilen değerin emlak vergisi değerine yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden düşük olmadığını, aksi halde aradaki farkın V.U.K. na göre cezalı olarak tahsil edileceği hususunun Tapu Sicil Müdürü tarafından tarafıma bildirildiğini beyan ederim.

d) Tapu Senedinin Yazım Örneği

Taşınmaz malın tamamı verasette iştirak (elbirliği) halinde Behice GÜL, İlyas GÜL, Cemil GÜL ve Sacit GÜL adlarına kayıtlı iken, Artvin 2. Noterliğinde tanzim edilen 12.01.2000 tarih ve 745 yevmiye sayılı miras taksim sözleşmesi gereğince tescil edildi.

e) Tapuya Tescil Örneği

05.4.2001 – 123
Behice GÜL : Ahmet kızı – Elbirliği İntikal – 12.07.1992 – 642

05.4.2001 – 123
İlyas GÜL : Ahmet oğlu – Ver. İşt İntikal – 12.07.1992 – 642

05.4.2001 – 123
Cemil GÜL : Ahmet oğlu – İntikal – 12.07.1992 – 642

05.4.2001 – 123
Sacit GÜL : Ahmet oğlu – İntikal – 12.07.1992 – 642

İlyas GÜL : Ahmet oğlu – 1/3 Taksim – 05.4.2001 – 123

Cemil GÜL : Ahmet oğlu – 1/3 Taksim – 05.4.2001 – 123

Sacit GÜL : Ahmet oğlu 1/3 – Taksim – 05.4.2001 – 123

f) İşlemin Mali Yönü

1) Taksim harcının oranı ortak mülkiyeti oluşturan sebebe göre değişmektedir. Ortak mülkiyet miras yolu ile oluşuyorsa, terekeye dahil taşınmaz malların iştirak halinde mülkiyet aşamasında iken, kanuni veya mansup (atanmış) mirasçılar arasında aynen veya ifrazen taksiminde, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 6.b pozisyonu uyarınca, taksime giren parsellerin bildirilen değerleri üzerinden, Binde 9 oranında harç tahsili gerekir.

2) Döner Sermaye İşletmesince belirlenen Tarifeye göre bir adet ücret tahsil edilir. Taksim işlemine konu olan parsel sayısının önemi yoktur.