Her Bölgenin Kendi Koşullarına Göre Kat Sınırı Belirlenecek-Yeni Yerleşim Yerlerinde Yükseklik 5 Katı Aşamayacak

• Güncel: 13.01.2020

✔ Her Bölgenin Kendi Koşullarına Göre Kat Sınırı Belirlenecek-Yeni Yerleşim Yerlerinde Yükseklik 5 Katı Aşamayacak

İmar Yasası’ndaki değişiklik teklifi yasalaşırsa, yüksek yapılara sınır gelecek, kişiye özel plan değişikliği engellenecek, kaçak yapılara geçit verilmeyecek ve rant vergisinin adil paylaşımı sağlanacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görüşleriyle hazırlanan kanunu teklifi, AK Parti tarafından bugün TBMM’ye sunulacak. Teklif yasalaşırsa, imar planlarından ‘yükseklik serbest’ tanımı tamamen kalkacak.

Böylelikle şehirlerde gökdelen inşaası kontrollü hale gelecek. Yeni yerleşim alanlarında ortalama 5 kat sınırı planlanırken, mevcut yapı alanlarında ise geçmişte inşa edilmiş binaların ortalama yükseklikleri dikkate alınacak. Yeni yerleşim yerlerinde, yükseklik 5 katı aşamayacak.

Yükseklik Serbest İfadesi Kalkıyor

Teklifteki önemli maddelerden birinin “yükseklik serbest” ifadesinin imar planlarından kaldırılması olduğunu belirten bakan Kurum, mevcut imar planlarının 7 Temmuz 2021 tarihine kadar yeniden düzenleneceğini, aksi takdirde ruhsat verilmeyeceğini ifade etti. Düzenlemeye göre, her bölgenin kendi koşullarına göre bir kat sınırı belirlenecek.

Yeni yerleşim alanlarında ortalama 5 kat sınırı planlanırken, mevcut yapı alanlarında ise inşa edilmiş binaların ortalama yükseklikleri dikkate alınacak. Kat sınırlarını belediye meclisleri belirleyecek. Böylece, müteahhitler taban alanını küçültüp emsal hakkını yükseklikten yana kullanamayacaklar.

Kaçak olarak bilinen ya da ruhsatın dışında eklemeler yapılan imalatlarla ilgili tapuya bildirim zorunluluğu getiriliyor. Bir vatandaş bir daire almaya gittiğinde orada eğer binada böyle bir aykırılık söz konusuysa bunu tapuda şerh olarak görecektir.

Şerhin kaldırılması, imalatın ruhsata uygun hale getirilmesi ve belediye tarafından onaylanması halinde tapuda kaldırılacaktır.

Parsel Bazında İmar Değişikliği Yapılamıyacak

Parsel bazlı plan dönemi kapanacak, plan ada bazlı yapılacak. Kişi ya da kurumların talep ve çıkarlarına göre planlamanın önü kapatılacak.

Vatandaşların mağduriyet yaşamaması adına toplam inşaat alanında azaltmaya gitmeden yükseklik oranı belirlenecektir. Bundan sonra hiçbir belediye parsel bazlı imar değişikliği yapamayacak.

Ancak talep olması halinde ada bazlı plan değişiklikleri yapılabilecektir. Ortaya çıkacak değer artışının tamamı kamuya geçecektir.

Değer Artış (Rant) Vergisi

Uzun yıllardır gündemde olan ve “rant vergisi” olarak bilinen konuya açıklık getirildi. Yapılan planlama ile bir değer artışı varsa bu artış kişileri ya da kurumları zenginleştirmeyecek. Değer artışı kamunun olacak.

Ayrıca tüm hak sahiplerinin onayıyla imar planı değişikliği yapılabilecek. Örneğin, değeri 1000 lira olan bir yapı, plan değişikliği ile 40.000 lira olduysa 30.000 lirası kamuya aktarılacak. Bu değer artışı, Hazine, Bakanlık, Büyükşehir ve İlçe Belediyesine arasında eşit olarak paylaşılacak. Değer artışının tespitini “lisanslı gayrimenkul değerleme kuruluşları” tarafından yapılacak.

Oranlar şöyle olacak: Büyük şehirlerde ortaya çıkacak değer artışının % 25’i ilçe belediyesi, % 25 büyükşehir belediyesi, % 25 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm hesabına ve geri kalan %25 de maliyenin hesabına yatırılacaktır. Kanun teklifinde, mevcut yapılarla ilgili traşlanma diye bir husus yok.

Her ile farklı ceza kesilecek

Mevcut mevzuata göre kaçak yapılara kesilen cezada tek bir tarife uygulaması var. Artvin’de ve Çorum’da da aynı ceza tutarı uygulanıyor. Ancak illerde arsa değerleri oldukça farklı. Kanun teklifinde adil ceza uygulaması için de bir madde var.

Bundan sonra arsa emlak değerleri esas alınacak. Örneğin, 400 metrekare üzerine ruhsatsız inşa edilen iki katlı 200 metrekare müstakil bir kaçak yapıda Artvin’de yaklaşık 10 bin lira ceza kesilirken, Ankara Oran’da 90 bin lira, İstanbul Ataşehir’de 125 bin lira, İzmir Kordon’da 250 bin lira ceza kesilecek. Mevcuttaki düzenlemeye göre, her ilde yine bu tip kaçak yapıda ceza aynı tutar uygulanıyor.

Kaçakla mücadele artacak

Tasarıya göre, kaçak yapıların satış ve kiralamasını engellemek için tapularına şerh konulacak. Kaçak yapıların, ilgili idarece yıkılmaması durumunda, bakanlık yıkımı gerçekleştirecek. Bu defa yıkım maliyetini yüzde 100 fazlasıyla idareden tahsil edilecek.

Evini güçlendirme hakkı geliyor

İmar Barışı’na başvurup Yapı Kayıt Belgesi alanlar, yapı denetim firmalarının kontrolünde güçlendirme yapabilecek. Vatandaş, hak kaybı olmadan belediyelerden güçlendirme ruhsatı alabilecek.

Mevcutta 8 katlı bir bina güçlendirme ruhsatı istediğinde belediye, “hakkın 6 kat” denildiğinde binada işlem yapılamıyordu. Şimdi bu tip yapılar depreme daha güvenli hale gelecek.

Evini kendi yapandan harç alınmayacak

İskan Kanunu’na göre vatandaş kendi iş gücü ve nakdi takviyesi ile yaptığı konutlar için harç ödemeyecek. Her türlü izin ve hizmet bedelinin, ilgili idareler tarafından alınmayacağına ilişkin düzenleme yapılacak.