Tapuda, Akitli İşlemlerden “Miras Payının Devri (Pay Temliki)”nin Şartları ve İstenen Belgeler

• Güncel: 15.06.2022

✔ Tapuda, Akitli İşlemlerden “Miras Payının Devri (Pay Temliki)”nin Şartları ve İstenen Belgeler

a) Tanım ve Açıklama

Miras payının devri (temliki), iştirak (el birliği) halinde bulunan mirasçılardan birinin miras payını, iştirak(el birliği) bozulmadan diğer bir mirasçı veya mirasçılara devretmesi demektir (MK.676). Bu devir bedelli ise satış, bedelsiz ise bağış gibi değerlendirilir.

İştirak (el birliği) hali bozulmadan miras payının iştirake dahil olmayan üçüncü kişilere devri yasaktır. Sadece mirasçılara devri mümkündür.

Bir mirasçı, diğer bir veya birkaç mirasçıya veya tüm mirasçılara payını dilediği oranlarda devredebilir.

Miras payının devri için kural olarak tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenir. Ancak, Medeni Kanunun 677. maddesine göre bunun noterde düzenlenmesi de mümkündür.

Miras payının devri bedelli ise satış suretiyle devir, bedelsiz ise bağış suretiyle devir sayılır. Ölünceye kadar bakma karşılığı da miras payının diğer bir mirasçıya devir edilmesi mümkündür.

Verasette iştirakli olarak kayıtlı olan bir yerde iştirakçilerin tümü içlerinden bir iştirakçiye bu taşınmaz maldaki kanuni hak ve hisselerin tamamını devrediyor ve sonuçta tek bir malik mal sahibi oluyor ise bu işlemin metninde “kanuni hak ve hisselerinin tamamını pay temliki suretiyle devrettiği” ibaresi kullanılmayarak “kanuni hak ve hisselerinin tamamını sattıkları” ibaresi kullanılır. Yani yapılan işlem pay temliki değil, satış ve hisse birleştirme işlemidir.

İştirakin feshi işlemini yapmadan iştirakçilerin tümünün katılımı ile payları üçüncü bir kişiye de satılabilir. Bu halde iştirak kendiliğinden bozulmuş olacağından satış harcı dışında bir harç almaya gerek yoktur.

b) Pay Temliki İçin İstenen Belgeler

1) Temlik edilecek paya isabet eden veraset ve intikal vergisi ilişiğinin kestirildiğine dair vergi dairesinden alınmış belge.

2) Tarafların fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya avukat kimliği ile vesikalık fotoğrafları, T.C. Kimlik ve vergi numarası,

3) İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.

c) Resmi Senedin Yazım Örneği

BİR TARAFTAN…….: Esma Ateş: Salih kızı, (Vergi No:…)
DİĞER TARAFTAN.: Hatice Ateş: Semih kızı, (Vergi No:…)
aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır.

Aydınlar mahallesi Balıklı köyü 211 parsel sayılı taşınmaz malın tamamı verasette iştirak halinde Esma Ateş, Saliha Ateş, Hatice Ateş ve Ayşe Gül adlarına kayıtlı iken; mirasçılardan Esma Ateş bu taşınmazdaki miras payı kanuni hak ve hissenin tamamını 10.000 (ONBİN)TL.sı bedelle Hatice Ateş’e pay temliki suretiyle devrettiğini, Hatice Ateş’de bu bu taşınmaz maldaki Esma Ateş’e ait kanuni hak ve hissenin tamamını yukarıda yazılı bulunan bedelle pay temliki suretiyle kabul ettiğini ve adında kayıtlı bulunan kanuni hak ve hisse ile birleştirerek adına tescilini talep ettiğini, bu taşınmaz malın bu güne kadar olan emlak vergilerinin ödenmesinden taraflarının müteselsilen sorumlu olduklarını, taraflarca devir ve temlik için gösterilen değerin bu taşınmaz malın emlak vergisi değerine yeniden değerlendirme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden düşük olmadığını, aksi halde aradaki fark için ödenmesi gereken harçların V.U.K. gereğince taraflarından cezalı olarak tahsil edilmesini kabul ettiklerini birlikte ifade ve beyan ettiler.

d) Tapuya Tescil Örneği

Pay temlikine ilişkin resmi senet veya tescil istem belgesi yevmiyeye alındıktan sonra iştirak halindeki tüm mirasçıların adları terkin edilir. İştirak hali bozulmadan, yine iştirak halinde mülkiyet olarak payını devreden mirasçı veya mirasçıların yerlerine devralan mirasçı veya mirasçılar yazılmak suretiyle tescil işleminin yapılması gerekir.

Payın Devrinden Önceki Durum:

5.5.2000 – 3150
Esma Ateş: Salih kızı – İntikal – 2.2.1999 -37

5.5.2000 – 3150
Saliha Ateş : Semih kızı – (Ver.İşt ) İntikal – 2.2.1999 – 37

Elbirliği 5.5.2000 – 3150
Hatice Ateş: Semih kızı – İntikal – 2.2.1999 – 37

5.5.2000 – 3150
Ayşe Gül: Semih kızı – İntikal – 2.2.1999 – 37

Payın Devrinden Sonraki Durum:

Hatice Ateş: Semih kızı – İntikal ve pay T. – 5.5.2000 – 3150

Saliha Ateş: Semih kızı – Elbirliği İntikal – 5.5.2000 – 3150

Ayşe Gül: Semih kızı – (Ver.İşt.) İntikal – 5.5.2000 – 3150

e) Tapu Senedinin Yazım Örneği

Taşınmaz malın tamamı verasette iştirak halinde kayıtlı iken Esma Ateş’in payının Hatice Ateş’e pay temliki suretiyle devrinden ve alcı adında kayıtlı bulunan kanuni hak ve hisse ile birleştirmesinden tescil edildi.

f) İşlemin Mali Yönü

1) Pay temliki için, temlik edilecek paya isabet eden veraset ve intikal vergisi ilişiğinin kestirildiğine dair vergi dairesinden alınmış belge. (TKGM.Gn.1469).

2) Pay temliki bedelli ise satış olarak kabul edilir. Bu nedenle, 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.a Pozisyonu uyarınca taşınmaz malın emlak beyan değerine yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden (temlik edilen paya isabet eden değerden) az olmamak üzere taraflarca beyan edilen temlik (satış) değeri üzerinden alıcı ve satıcı için ayrı ayrı Binde 15 oranında harç tahsili gerekir.

3) Pay temliki, bir bedel alınmadan bağış olarak yapılıyorsa (4) sayılı Tarifenin 4. Nolu Pozisyonu uyarınca kayıtlı değer üzerinden payı temlik alan mirasçıdan Binde 54 oranında harç tahsili gerekir. Ayrıca işlem pay bağışı olduğundan veraset ve intikal vergisi için işlemden sonra vergi dairesine ihbarda bulunulması lazımdır (TKGM.Gn.1469).

4) Taşınmazın nevi hanesinde vakıf şerhi varsa, vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir ve Döner Sermaye işletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.